Πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 3 Ιουνίου 2012 το πρωί στο Μνημείο των
Πεσόντων στην Τοπική Κοινότητα Παύλιανης, εκδήλωση απόδοσης τιμής στους
νεκρούς αγωνιστές που έπεσαν πολεμώντας στην « Μάχη της Παύλιανης» που έγινε 69 χρόνια πριν, την 3η Ιουνίου 1943 και διοργάνωσαν ο Δήμος Λαμιέων και η Τοπική Κοινότητα Παύλιανης .
Η εκδήλωση ξεκίνησε με επιμνημόσυνη δέηση στο Μνημείο των πεσόντων,
ακολούθησε Προσκλητήριο Νεκρών και Τήρηση ενός λεπτού σιγής και στη
συνέχεια χαιρετισμός του Δημάρχου Λαμιέων κ.Γ.Κοτρωνιά και του Προέδρου
της Τοπικής Κοινότητας Παύλιανης κ.Γ.Ρηγάκη ενώ ομιλία για το Ιστορικό
της Μάχης έκανε η κ. Μαρία Ντελή ακολούθησε απαγγελία ποιήματος από τον
επιζώντα της μάχης κ.Αυγ.Αυγερόπουλο και η εκδήλωση έκλεισε με κατάθεση
στεφάνων στο μνημείο των πεσόντων και ανάκρουση του Εθνικού ύμνου.
Η μάχη της Παύλιανης υπήρξε μια από τις πιο εντυπωσιακές της
Ελληνικής αντιστασιακής εποποιίας. Υπήρξε η κορυφαία αναμέτρηση των
μαχητών του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ του Συγκροτήματος Κεντρικής και Ανατολικής Στερεάς
Ελλάδας (Ρούμελης) με μια δύναμη χιλιάδων Ιταλών στρατιωτών, οι όποιοι
ενεργούσαν την πρώτη μεγάλη εκκαθαριστική τους επιχείρηση προς την
περιοχή της Ελεύθερης Ελλάδος.
Η μαχητική ομάδα της Παύλιανης αποτελείτο από 60 άντρες με αρχηγείο, τους τον Κώστα Σάπια, Ιωάννη Θεοχάρη και Κώστα Κριάρη.
Ενισχύθηκαν και με άντρες του εφεδρικού ΕΛΑΣ από το Κουμαρίτσι και
το Γαρδίκι .Σύνολο 200 άντρες περίπου.Ο
Καλίας(ανθυπολοχαγόςΧαράλ.Μώκος) και ο Παν.Τζιβάρας – Δήμος,
αποτελούσαν το αρχηγείο της επιχείρησης.
3 Ιουνίου 1943. Λίγο πριν το μεσημέρι o Καλλίας και η ομάδα των
Παλιόσπιτων είχαν κι oλας αρπαχτεί σχεδόν στα χέρια με τους Ιταλούς, ενώ
αναμένονταν οι συντεταγμένες δυνάμεις από το Μαυρολιθάρι.
Σύσσωμο το χωριό συμπαραστάτη στους μαχητές. Νέοι και γέροι ζούσαν στον παλμό των γεγονότων.
Τελικά οι ιταλικές δυνάμεις αποκρούστηκαν και εγκατέλειψαν την
περιοχή μετά από την νέα μάχη, ανάλογη προς εκείνη της Παύλιανης που θα
λάβαινε χώρα αργότερα στην περιοχή της Καλοσκοπής.
Η προσπάθεια τους να εκμηδενίσουν τις αντάρτικες δυνάμεις είχε
αποτύχει ολοκληρωτικά,ενώ η εκστρατεία αυτή τους είχε στοιχίσει
σοβαρότατες απώλειες.
Οι απώλειες της Ελληνικής ανταρτικής δύναμης ήταν:
Σειρίνος Σκούφος από την Ιτέα Παρνάσσιδος
Σπύρος Αρβανίτης από την Μαριονέτα
Ηλίας Παπαδόπουλος από την Παύλιανη
Δημήτρης Ανδρατσουλας από το Μαυρολιθαρι
Βασίλης Δρόγες από την Αθήνα
Δημήτρης Κ.Κατσαρός από την Παύλιανη και ο πρόεδρος
της Οίτης Ευθύμιος Ευσταθίου,ο oποιος με πατριωτισμό και συναίσθηση του
χρέους του ως πρόεδρος,αρνήθηκε να δώσει πληροφορίες στους Ιταλούς για
το τι συνέβαινε στην περιοχή της Παύλιανης,καλύπτοντας έτσι τους
αγωνιστές.fonografos.net